Dị ứng protein ở trẻ em và trẻ sơ sinh, các triệu chứng
Th1
Dị ứng protein sữa bò: Triệu chứng, Nguyên nhân và Hướng xử lý
Dị ứng protein là gì?
Dị ứng protein là tình trạng hệ miễn dịch phản ứng quá mức với protein trong thực phẩm, dẫn đến những triệu chứng khó chịu như rối loạn tiêu hóa, nổi mẩn đỏ, khó thở và nhiều biểu hiện khác. Trong số các dạng dị ứng protein, dị ứng protein sữa bò là một trong những tình trạng phổ biến nhất, đặc biệt ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
Nguyên nhân dị ứng protein sữa bò
Dị ứng protein sữa bò xảy ra khi hệ miễn dịch nhận diện protein trong sữa bò là chất “nguy hiểm” và tấn công chúng. Các loại protein trong sữa bò thường gây dị ứng bao gồm casein và whey. Khi trẻ bị dị ứng, hệ miễn dịch sản sinh kháng thể IgE và giải phóng histamine, gây ra những biểu hiện dị ứng.
Một số yếu tố nguy cơ khiến trẻ dễ bị dị ứng protein sữa bò hơn:
- Di truyền: Nếu cha mẹ hoặc anh chị em ruột có tiền sử dị ứng thực phẩm, hen suyễn hoặc viêm da cơ địa, trẻ sẽ có nguy cơ cao hơn.
- Hệ miễn dịch chưa hoàn thiện: Trẻ sơ sinh có hệ tiêu hóa và miễn dịch chưa phát triển đầy đủ, dễ bị nhầm lẫn protein sữa bò là tác nhân gây hại.
- Tiếp xúc sớm với sữa bò: Một số nghiên cứu cho thấy việc cho trẻ sử dụng sữa bò quá sớm có thể làm tăng nguy cơ dị ứng.
Triệu chứng của dị ứng protein sữa bò
Dị ứng protein sữa bò ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có thể biểu hiện qua nhiều dấu hiệu khác nhau, bao gồm:
- Rối loạn tiêu hóa: Tiêu chảy, nôn mửa, phân có máu.
- Đau bụng: Trẻ quấy khóc, đau bụng do khó tiêu.
- Dị ứng da: Viêm da cơ địa, nổi mẩn đỏ, ngứa ngáy.
- Triệu chứng hô hấp: Nghẹt mũi, ho, khó thở trong những trường hợp nặng.
- Phản ứng phản vệ (hiếm gặp nhưng nguy hiểm): Sưng môi, lưỡi, mặt, khó thở nghiêm trọng, có thể dẫn đến sốc phản vệ cần cấp cứu ngay lập tức.
Phương pháp chẩn đoán
Việc chẩn đoán dị ứng protein sữa bò thường được thực hiện thông qua:
- Xem xét triệu chứng: Bác sĩ sẽ hỏi về lịch sử dị ứng của trẻ và gia đình.
- Xét nghiệm IgE: Kiểm tra mức kháng thể IgE đối với protein sữa bò.
- Thử thách bằng chế độ ăn: Loại bỏ hoàn toàn sữa bò trong một thời gian và quan sát triệu chứng.
- Test da: Một lượng nhỏ protein sữa bò được đặt lên da để kiểm tra phản ứng.
Hướng xử lý dị ứng protein sữa bò
1. Thay đổi chế độ ăn uống
- Đối với trẻ bú mẹ: Mẹ cần loại bỏ hoàn toàn sữa bò và các sản phẩm từ sữa khỏi chế độ ăn.
- Đối với trẻ dùng sữa công thức: Thay thế bằng sữa thủy phân hoàn toàn hoặc sữa amino acid theo chỉ định của bác sĩ.
- Thực phẩm cần tránh: Ngoài sữa bò, nên tránh các sản phẩm có chứa sữa như phô mai, bơ, kem, sữa chua và một số thực phẩm chế biến có thành phần sữa.
2. Điều trị triệu chứng
- Thuốc kháng histamine: Dùng để giảm ngứa và phát ban.
- Thuốc corticosteroid: Được kê đơn trong trường hợp phản ứng nghiêm trọng.
- Epinephrine (EpiPen): Dùng trong trường hợp sốc phản vệ.
3. Theo dõi và tái đánh giá
Dị ứng protein sữa bò có thể mất đi theo thời gian, do đó, cha mẹ cần đưa trẻ đi kiểm tra định kỳ để xác định khi nào có thể tái thử nghiệm với sữa bò.
Thực phẩm thay thế sữa bò
Nếu trẻ bị dị ứng protein sữa bò, có thể sử dụng một số loại sữa thay thế như:
- Sữa công thức thủy phân hoàn toàn hoặc amino acid: Dành cho trẻ sơ sinh.
- Sữa hạnh nhân, sữa dừa, sữa yến mạch: Dành cho trẻ lớn hơn.
- Sữa đậu nành (cẩn thận vì một số trẻ bị dị ứng cả đậu nành).
Tiên lượng cho tương lai
Tin vui cho cha mẹ là khoảng 90% trẻ bị dị ứng protein sữa bò sẽ khỏi hoàn toàn trước hai tuổi. Khi trẻ lớn lên, hệ tiêu hóa dần hoàn thiện và có thể tiêu hóa protein sữa bò một cách bình thường. Tuy nhiên, cần cẩn thận trong việc tái thử các sản phẩm từ sữa bò để đảm bảo trẻ không còn phản ứng dị ứng.
Kết luận
Dị ứng protein sữa bò là một tình trạng khá phổ biến ở trẻ nhỏ, nhưng phần lớn trẻ sẽ khỏi khi lớn. Việc nhận biết sớm và áp dụng chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp trẻ phát triển khỏe mạnh. Nếu con bạn có dấu hiệu dị ứng, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để có phương án xử lý phù hợp.
Xem thêm:
Dị ứng được biểu hiện như thế nào?